Modern & Contemporary Art Exhibitions in Den Haag

Ik ben even ondergedoken in een zomerse inspiratiepauze — begin september open ik de deuren weer, boordevol nieuwe energie en kunst

In de tentoonstelling Cups of Memory geven architect Arna Mačkić (Studio LA) en kunstenaar Aida Šehović (ŠTO TE NEMA), beiden overlevenden van de Bosnische Oorlog (1992-1995), een nieuwe invulling aan herdenken. Daarin helpen kunst, gezamenlijke herinnering en gedeelde rituelen om lessen uit het verleden levend te houden en antwoorden te vinden op uitdagingen van nu. Hun vertrekpunt is het kunstproject ŠTO TE NEMA (‘Waarom ben je niet hier?’), een participatief herdenkingsmonument op stadspleinen over de hele wereld. Aida Šehović startte ŠTO TE NEMA op 11 juli 2006 met een openbare performance in Sarajevo. Hiervoor verzamelde een lokale vrouwenorganisatie 923 fildžani, traditionele koffiekopjes. Šehović plaatste de porseleinen kopjes op straat. Vrijwilligers vroegen voorbijgangers de kopjes te vullen met Bosnische koffie, om ze vervolgens onaangeroerd te laten staan. Deze stille maar krachtige herdenkingsdaad herhaalde zich jaarlijks op pleinen van internationale steden: van Genève tot New York en van Istanbul tot Toronto. Inmiddels is er een fildžan voor elk van de slachtoffers. In Cups of Memory geven Mačkić en Šehović het tijdelijke monument opnieuw vorm, omringd door beelden en verhalen van overlevenden en nakomelingen, getuigen en collaborateurs. Zo bieden de makers ruimte voor reflectie, hoop, en de collectieve zoektocht naar een wereld zonder genocide.

Museum Beelden aan Zee presenteert een tentoonstelling die het werk van de Britse beeldend kunstenaar Ryan Gander (1976) en de Franse kunstschilder en beeldhouwer Edgar Degas (1834 - 1917) met elkaar in dialoog brengt. Sinds 2008 werkt Gander aan een conceptuele serie waarin hij het wereldberoemde beeldhouwwerk Petite Danseuse de Quatorze Ans (1880-1881) van Degas herinterpreteert en in een hedendaagse context plaatst. Met zijn sculpturen bevrijdt Gander het veertienjarige danseresje van Degas van haar sokkel en plaatst haar in verschillende scenario's. De tentoonstelling in museum Beelden aan Zee toont voor het eerst de serie van Ganders 22 ballerina’s, en bovendien in directe verbinding met Degas’ beroemde sculptuur.

Tania Kovats (1966, VK) makes sculptures and drawings that explore our relationship with the natural world. Her work is characterized by a deep fascination with the elements, the universe, and the place of humans within it. In Oceanic, Kovats focuses on the sea and water. The centerpiece of this presentation is the monumental series The Divers (2018). These figurative sculptures, cast in concrete with wetsuits as molds, appear to dive into the museum floor. They depict our liquid nature and raise questions about the boundaries of the body, the power of water, and our physical surrender to it. At the same time, the sculptures in their title refer to iconic ballerinas from modern (sculpture) art such as Isadora Duncan, Salome, and the ballerinas of Edgar Degas and Giacomo Manzù. In relation to her sculptures, Kovats shows her latest works from the series Sea Marks. With simple, repeated brushstrokes, she explores the horizon line, for her the most meaningful line in the landscape: where sea and sky meet. The work of Tania Kovats evokes a deep connection with nature. It invites stillness, wonder, and renewed attention to the rhythm of water—the element that carries, connects, and constantly reshapes us.

In het kader van 80 jaar Vrijheid presenteert museum Beelden aan Zee in 2025 de installatie Voici mon cœur ! (Ziehier mijn hart), 2018-2022, van de in ballingschap levende Syrische kunstenaar Khaled Dawwa (Maysaf, Syrië, 1985). Dit zes meter lange, hedendaagse oorlogsmonument uit de collectie van het Mucem heeft de vorm van een ruïneuze gevelwand in een door geweld geteisterd Damascus. Khaled Dawwa maakte het werk van ongebakken klei, waardoor het een extra kwetsbare uitstraling krijgt. De tentoonstelling van Voici mon cœur ! sluit aan bij de bredere thematiek van het herdenkingsjaar, waar lokale verhalen en diverse perspectieven centraal staan. Net als traditionele oorlogsmonumenten vervult Voici mon cœur ! ook een educatieve functie, waarbij het dient als middel om bewustzijn te creëren en dialoog te stimuleren over de impact van oorlog en het belang van vrijheid. Dawwa’s monument slaat in die context een brug tussen verleden en heden. Terwijl we stilstaan bij de bevrijding van Nederland tachtig jaar geleden, biedt zijn werk een hedendaags perspectief op vrijheid en onvrijheid. Het herinnert ons eraan dat de strijd voor vrijheid en menselijke waardigheid niet eindigt bij een historische datum, maar een voortdurend proces is. De tentoonstelling gaat gepaard met een documentaire over de kunstenaar.

Fotograaf en grafisch ontwerper Arno Hammacher (1927-2017) was de zoon van museumdirecteur Abraham Hammacher (1897-2002), die het museum Kröller-Müller bestierde van 1947-1963. Arno liet zijn volledige erfenis na aan museum Beelden aan Zee. In 2017 ontving het museum daarom verschillende kunstwerken, het archief en de inboedel uit zijn nalatenschap. Arno Hammacher werkte en woonde lange tijd in Italië, vanaf 1957 in Milaan. Hij werd opgeleid aan de voorloper van de Rietveld-academie (Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs) in Amsterdam en de Koninklijke Academie te Den Haag, waar hij in 1952 afstudeerde in fotografie en grafisch ontwerp. Al midden jaren vijftig ondernam hij studiereizen naar Sicilië, Calabrië en Sardinië. Voor zijn vertrek naar Milaan werkte Hammacher bij de Lettergieterij Amsterdam en studeerde hij enkele jaren in Londen, waar hij bevriend raakte met de beeldhouwer Barbara Hepworth. Hij bracht haar in contact met zijn vader, de museumdirecteur. In 1962 reisde Arno Hammacher rond in de Verenigde Staten. Eind jaren zeventig was hij gastdocent aan zijn eigen Rietveld. In Italië heeft Arno Hammacher tientallen tentoonstellingen ingericht. Daarnaast maakte hij fotoreportages voor tijdschriften, boeken en catalogi en verzorgde ook de vormgeving ervan. Ook exposeerde hij zijn fotowerk in galeries en musea. Terugkerende thema’s in zijn werk zijn architectuur, beeldhouwkunst en natuur. In 2008 organiseerde het Museo della Scienza e della Tecnologia “Leonardo da Vinci”, in samenwerking met Archivio di Stato di Milano, de succesvolle overzichtstentoonstelling Il punto di vista di Arno. Het archief bevat diverse materialen: egodocumenten, fotomateriaal, documentatie voor Arno Hammachers werk en kunstwerken van zijn hand. Het belang van het archief is van algemeen kunsthistorische aard. De nadruk ligt op de Italiaanse kunstwereld van de jaren zeventig en tachtig, maar materiaal uit het gehele werkzame leven van de kunstenaar is aanwezig. Opvallend is zijn politiek linkse signatuur. Hij filmde en fotografeerde gedurende de Anjerrevolutie in Portugal en hij werkte in Cuba. Als kunstenaar was hij naast politiek geëngageerd ook gefascineerd door details in de natuur. Om recht te doen aan zijn nalatenschap en om zijn naam als kunstenaar levend te houden is deze intieme tentoonstelling ingericht. Schetsmateriaal, voltooid werk, en werk van andere kunstenaars worden tezamen getoond. Zo wordt duidelijk dat Arno Hammacher een brede en gecultiveerde smaak had. In zijn fotografisch werk was hij gefascineerd door de abstractie van het uitvergrote detail, een manier om zijn grote culturele en kunstzinnige visie op de toeschouwer over te brengen.