Zeeuws Museum - Middelburg

De schoonheid van het betere herstelwerk Op 30 november opent het Zeeuws Museum een nieuwe modetentoonstelling: DARN. Je kent dit Engelse woord misschien als verwensing maar het betekent ook ‘gestopt gat in kleding’. Want, verdorie, wat doe je met een gat in je lievelingsbroek of -trui: je repareert het! Vertrekkend vanuit de verzameling merklappen en eindeloos verstelde hemden uit de textielcollectie van het museum, laat deze tentoonstelling de schoonheid van het betere herstelwerk zien én de emoties die ermee samengaan. Een paar eeuwen lang zijn de lessen borduur- en stopwerk de belangrijkste in het meisjesonderwijs. De steken moeten tot in de perfectie worden uitgevoerd, iedere keer opnieuw. Als je naar de oefenlappen kijkt, krijg je bewondering voor de jonge maaksters en realiseer je je hoeveel bloed, zweet en tranen erin zitten. De kunst van het herstellen raakt in de vergetelheid door welvaart en de komst van fast fashion. Er zijn hele generaties die nog geen knoop kunnen aannaaien. Inmiddels is zelf kleding maken en repareren weer heel hot. Opvallend veel hedendaagse modeontwerpers en kunstenaars halen inspiratie uit ‘ouderwets’ brei-, haak- en stopwerk en passen het toe in hun creaties. Dat op deze manier met je handen bezig zijn ook van therapeutische waarde is, zie je aan objecten gemaakt door mensen in geestesnood. Binnen de muren van een psychiatrische instelling vinden ze in het handwerken troost, therapie en een vorm van protest. DARN biedt een podium aan jonge talenten als modeontwerpers Bastiaan Reijnen (ArtEZ, Arnhem, lichting 2023) en kunstenaars Wolfgang Tant en Elvira Mulkay (beide KASK, Gent, lichting 2024). Modeontwerper en kunstenaar Rianne de Witte is sinds de tentoonstelling Rood in 2008 een bekende van het Zeeuws Museum. Haar zogenaamde Littekenlap past naadloos in DARN. Bijzonder detail is dat er ook werk van haar moeder, Mien de Witte-Verhage te zien is. Dankzij een bruikleen van Museum Arnhem is het werk Liggend paar van Barbara Polderman toegevoegd. Ook het MoMu in Antwerpen heeft een aantal bijzonder stukken aan ons uitgeleend. Feministische handwerkinitiatief Club Geluk neemt je mee in een vrolijke, sensuele brei-, borduur- en haakwereld waarin de rol van de vrouw vooral die van zichzelf is.

Het is de eerste keer dat zoveel in Nederlandse bodem gevonden archeologische sieraden zijn samengebracht. Ze zijn ooit gemaakt en gedragen door bewoners van ons land en bestrijken een periode van duizenden jaren, van de Steentijd tot (bijna) nu. Bodemjuweeltjes is onderdeel van het project Onder ons (https://www.rmo.nl/collectie/onder-ons/) van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden. Dat maakt dat een belangrijk deel van de objecten uit de indrukwekkende rijkscollectie van het RMO komt, aangevuld met particuliere en overheidscollecties uit het hele land. Ieder opgegraven sieraad voegt iets toe aan de manier waarop we naar het verleden en naar onszelf kijken. Sieraden zijn van alle tijden, een van de oudste stukken in de tentoonstelling is een hanger gemaakt van zwijnentand uit 9000 - 4000 v. Chr.. Sommige van deze stukken zijn verrassend tijdloos en zouden niet misstaan bij een hedendaagse outfit. Ze vertellen iets over smaak en mode maar ook over handelsnetwerken, culturele contacten, sociale status en geloof. Bodemjuweeltjes gaat in op de betekenis en het materiaal van de sieraden maar laat vooral de schoonheid van soms duizenden jaren oude hangers, kettingen, ringen, armbanden, kledingspelden, gespen en haarnaalden zien. Hiervoor zijn we afhankelijk van wat daadwerkelijk in de bodem is gevonden. Metalen als brons en goud, glas en edelstenen blijven bewaard, terwijl organische materialen als zaden en plantenvezels vaak vergaan. Er zijn relatief veel sieraden uit de vroege middeleeuwen teruggevonden, omdat het in deze periode gebruikelijk was dat mensen in hun mooiste kleding met sieraden werden begraven.